Op reis met de groene Jedimeester naar Berlijn

Gepubliceerd op:

Op woensdag 25 september 2019 was het dan zover. Reeds aan het begin van de middag verzamelden de studenten van de MSRE-deelopleiding Gebieds- en Vastgoedontwikkeling zich op Schiphol om aan de eerste opdracht (een presentatie van een ‘product-markt-combinatie’) te werken. Zodra het tijd was, haastte iedereen zich – inclusief de begeleiders Geert-Joost Peek en Sandy Snoeren – naar de vertrekhal en kon de reis beginnen.

Eenmaal in Berlijn aangekomen bleek het weer niet beter dan in Nederland: druilerig en bewolkt. Op de gemoederen in de groep had dit echter geen invloed, iedereen keek uit naar een avond gezamenlijk dineren. In het hotel (Motel One Tiergarten) werden wij opgewacht door onze gids voor de reis, Robert Marijnissen. Gedurende het verblijf zou hij ons het ‘echte’ Berlijn laten proeven en zien.

Dat ‘proeven’ vond die avond plaats in het restaurant ‘Sissi et Belle Etage‘, een volledig roze ingericht restaurant midden in het – ja, hoe moet je het noemen – homodistrict van Berlijn, tussen de bars en clubs die allemaal een ‘Toy’ of ‘Boy’ in de naam hadden. Bij het binnen stappen kregen wij al gelijk het compliment dat wij zoveel mooie vrouwen mee hadden, één van de voordelen van de meerderheid. De avond eindigde, niet zoals verwacht in een bar of club, maar in het hotel. Iedereen was moe en voldaan en het programma op donderdag zou vroeg beginnen.

Stipt om 8.00 uur op donderdag 26 september 2019 stonden Robert, Gert-Joost, Sandy en de groep in de lobby van het hotel gereed om te vertrekken naar onze eerste locatie, de TU Berlin (afdeling Real Estate Management). Het weer zag er veelbelovend uit, het zonnetje liet zich geregeld zien. Van dat zonnetje kregen wij echter niet veel mee, van de metro was het slechts een paar minuten lopen naar de indrukwekkende campus, industrieel erfgoed van AEG dat nu als leerschool en broedkas voor innovatieve ideeën fungeert.

Om 9.00 uur begon de eerste les: een korte introductie door Robert en Ben Gabriel (coördinator RE Management) over de geschiedenis van het Berlijnse vastgoed en de ontwikkeling daarvan en vooral de recente ontwikkelingen omtrent de huurmarkt. Aan de verbaasde blikken van studenten en de vragen die gesteld werden, was te merken dat Berlijn een bijzondere stad is waar veel kan en gebeurt, maar waar ook veel wordt tegengehouden door de bevolking. De introductie werd gevolgd door een college van Siegmund Kroll over bouwen in Berlijn en Christoph Roedig (architect) over ‘Baugruppen’, dit zijn projecten die door particulieren (de uiteindelijke bewoners) gezamenlijk worden gerealiseerd. De laatste les ging gepaard met veel voorbeelden waar menig creatief hart sneller van ging kloppen. Na afloop was het tijd om een hapje te eten in restaurant de ‘Cantinerie’ op de campus.

De middag werd vervolgd bij het ‘Haus der Statistik’, een renovatieproject aan de Alexanderplatz (gelegen in het oosten van Berlijn). Daar kregen wij een presentatie van Anja Menge die vooral liet zien dat participatie van omwonenden en belanghebbenden weliswaar mogelijk is, maar niet altijd makkelijk. Daarnaast moet men echt een lange adem hebben, bereid zijn om vijf keer een plan te veranderen zodat uiteindelijk de meerderheid van de betrokken partijen helemaal gelukkig is. Alleen de tijd zal leren of uit het gebouw uiteindelijk een mooi ‘mixed use’-gebied kan ontstaan.

De donderdag werd afgesloten met een mooie wandeling (deels in de regen) langs de Karl Marx-Allee en een bezoek aan een Bauhausgruppe waarvan de buren niet zo gecharmeerd waren. Daarna vormden zich kleinere groepen die gingen eten en borrelen op bijvoorbeeld het dak van het ‘Bikini Haus’ (gelegen in het westen van Berlijn) en in het hotel.

Vrijdag 27 september 2019 begon iets later en regenachtiger dan de donderdag. Om 9.00 uur stond iedereen klaar om op de fiets te vertrekken naar UTB Projektmanagement, een architectenbureau op een bijzondere locatie. De weg naar UTB was niet eenvoudig, Berlijn kent niet de voor ons Nederlanders inmiddels vanzelfsprekende fietsinfrastructuur en ook de gids wilde nog wel eens een omweg nemen. Net niet drijfnat kwamen wij aan bij een concerthal voor het gebouw van UTB, waar Berthold Pesch ons al stond op te wachten.

Met Berthold hebben wij een bezoek gebracht aan de ‘achtertuin’ van UTB, ook wel de tuin van een aantal ‘Baugruppenprojekte’. Terwijl Berthold een interessant verhaal vertelde over de samenwerking en de totstandkoming van de bijzondere gebouwen en vooral ook de tuin, rammelde een student aan een boompje waarna de net droge jassen en broeken weer drijfnat werden en iedereen even dubbel lag van het lachen. Ja, ook dat moet soms gebeuren op een studiereis.

Toen het vervolgens weer begon te regenen, besloot de groep om eerst een bezoek aan Tempelhoff – een nu stilgelegd vliegveld uit de tweede wereldoorlog gelegen midden in Berlijn – te brengen. Daar waren wij niet de enigen, samen met ons dwaalden duizenden hardlopers (voor de startnummers voor de marathon van Berlijn) door een prachtig gebouw. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit de charme en – wellicht – mysterie van het vliegveld wel enigszins verstoorde. Omdat het ook nog eens met bakken uit de lucht viel en wij daardoor geen rondje over de landingsbaan konden fietsen, werd besloten om vervroegd – en uiteraard weer met ongeplande, maar interessante omwegen – naar het ‘Bergmannkiez’ te fietsen waar de groep kon lunchen. De Bergmannkiez is misschien het best te omschrijven als de voorloper van de Rotterdamse Markthal, maar dan plat. Een locatie waar de foodstands eten uit alle werelddelen bereiden en mensen gezellig bij elkaar kunnen komen.

Na de lunch werd de weg – via een park langs het spoor, de Spree en het fietsverhuurbedrijf – naar het hotel gezocht en uiteindelijk ook gevonden. Omdat inmiddels de kou en nattigheid in de botten was gaan zitten, is menig student even onder de douche en de wol gedoken om de avond fris en fruitig te kunnen beginnen met een bezoek aan de Holzmarkt. Hipster meets meubelmaker meets nature kid, gooi dat in een denktank met verschillende potten verf en voilà, een bijzonder stukje Berlijn is geboren.

Wat aan de buitenkant niet te zien is, zit diep van binnen verscholen. Een prachtig en gezellig restaurant, der ‘Katerschmaus’, waar wij van ons laatste smakelijke avondmaal in Berlijn konden genieten. Die avond werd door een groep willekeurige studenten, van advocaat en directeur tot projectontwikkelaar en rentmeester afgesloten in de bekende club ‘House of Weekend’ (met een dakterras direct naast het Haus der Statistik). Die laatste avond kon natuurlijk niet zonder een dansje worden afgesloten.

Al met al was de reis naar Berlijn vooral een reis van elkaar leren kennen en van ‘Difficult to see. Always in motion is the future’, (de favoriete quote van Robert van de groene Jedimeester Yoda uit de Star Wars-saga) naar ‘Many of the truths that we cling to depend on our point of view’ (een tegenquote van Yoda als les van de reis). Een reis waarbij duidelijk werd dat heel veel projecten in Nederland anders kunnen en waarbij duidelijk werd dat wij bepaalde aspecten van Nederland (zoals welstand) best een beetje mogen waarderen.

Geschreven door Felicitas Stern – Advocaat bij Loyens & Loeff

Deel deze post: